ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ 17 ವರ್ಷದ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಅಫಘಾನ್ ತಾಲಿಬಾನ್ ನಿಯೋಗವು ಇರಾನ್ ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿತು. ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿತು. ಟೆಹ್ರಾನ್ ಜೊತೆ ಇರಾನ್ ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ಅಫ್ಘಾನ್ ನ ಅಶ್ರಫ್ ಘಾನಿ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆಯೆಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಾರೆ. ಅಮೆರಿಕ ಸೇನೆಯು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಿಂದ ವ್ಯಾಪಾಸದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಟೆಹ್ರಾನ್ ಶಾಂತಿ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಇರಾನ್ನ ಸುಪ್ರೀಂ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅಲಿ ಶಮ್ಖಾನಿಯವರು ಕಾಬೂಲ್ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ ಈ ಮಾಹಿತಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡರು. ತಾಲಿಬಾನ್ ಮತ್ತು ಇರಾನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ನಡುವಿನ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಹಿಂದೆ ನಡೆದವು ಮತ್ತು ಮುಂದುವರಿಯಲಿದೆ ಎಂದು ಶಮ್ಖನಿ ಹೇಳಿದರು. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಆ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಇತರ ವಿಷಯಗಳ ನಡುವೆ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು ನಿಯೋಗವು ಟೆಹ್ರಾನ್ ಗೆ ಹೋಗಿದೆ ಎಂದು ತಾಲಿಬಾನ್ ಹೇಳಿದೆ. ತಾಲಿಬಾನ್ ಮತ್ತು ಅಫಘಾನ್ ಸರ್ಕಾರಗಳ ನಡುವಿನ ಮಾತುಕತೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಧಾನ ಸಾಧಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಜಲ್ಮೇ ಖಲೀಲ್ಜಾದ್ ಮತ್ತು ತಾಲಿಬಾನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಅಮೆರಿಕದ ವಿಶೇಷ ಶಾಂತಿ ರಾಯಭಾರಿ ಯುಎಇಯ ಅಬುದಾಭಿಯಲ್ಲಿ ಸಭೆ ನಡೆಸಿದ ನಂತರ, ರಾಜಕೀಯ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಉಗ್ರಗಾಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಫಘಾನ್ ಸರ್ಕಾರದ ನಡುವಿನ ನೇರ ಮಾತುಕತೆಗೆ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಲಾಯಿತು. ಯುಎಇ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಭೆ ನಡೆದುವುದಾಗಿ ತಾಲಿಬಾನ್ ಹೇಳಿದೆ. ಆದರೆ ಅಫ್ಘಾನ್ ನಿಯೋಗವನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಉಗ್ರರು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಮಾತುಕತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಭೆಯ ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ವಿವರಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಹೇಗಾದರೂ, ತಾಲಿಬಾನ್ ಒಂದು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಖೈದಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದು, ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಮಧ್ಯಂತರ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ತಾಲಿಬಾನ್ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.
ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಸುಮಾರು 600 ಮೈಲಿ ಗಡಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಟೆಹ್ರಾನ್, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಶಿಯಾ-ಹಝಾರ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಬೆಂಬಲಿಸಿತ್ತು, 1990 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ತಾಲಿಬಾನ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಿರುಕುಳಕ್ಕೊಳಗಾದರು. 2001 ರಲ್ಲಿ ಯುಎಸ್ ನೇತೃತ್ವದ ಆಕ್ರಮಣದ ನಂತರ ತಾಲಿಬಾನನ್ನು ಬಡಿದಟ್ಟಲು ಇರಾನ್, ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ದೇಶಗಳ ಜತೆಗೂಡಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಮತ್ತು ಅಫಘಾನ್ ಮೂಲಗಳು ಆರೋಪಿಸಿರುವಂತೆ, ಇರಾನಿನ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಗಾರ್ಡ್ ಗಳು ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ತಾಲಿಬಾನ್ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿವೆ ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಿಂದ ಯುಎಸ್ ಪಡೆಗಳು ವಾಪಸ್ ಹೋಗುವಂತೆ ಮಾಡಿವೆ.
ಇತ್ತೀಚಿನ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ತಾಲಿಬಾನ್ ಜತೆಗೆ ನೇರ ಮಾತುಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ತಿಂಗಳು ನಡೆದ ಸಭೆಗಳ ನಂತರ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಭವಿಷ್ಯದ ಪ್ರಗತಿ ಬಗ್ಗೆ ಉತ್ಸುಕತೆ ತೋರಿವೆ. 2018ರ ವೇಳೆಗೆ ಒಟ್ಟು 407 ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು “ಸಂಪೂರ್ಣ” ತಾಲಿಬಾನ್ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ತಂದಿರುವುದಾಗಿ ಬಂಡಾಯ ಗುಂಪು ಹೇಳಿದೆ. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಿಂದ 14,000 ಯು.ಎಸ್ ಪಡೆಯನ್ನು ವಾಪಸ್ ಕರೆಸಲು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಟ್ರಂಪ್ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಮೆರಿಕ ಅಧಿಕೃತ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದೆ. ಆದರೆ ಶ್ವೇತಭವನವು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪ್ರಚಾರಗೊಂಡ ಈ ಕ್ರಮವನ್ನು ಇನ್ನೂ ದೃಢಪಡಿಸಲಿಲ್ಲ. ಇದು ತಾಲಿಬಾನ್ ನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶಾಂತಿ ಸ್ಥಾಪನೆ ಬಗ್ಗೆ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ನ ತಜ್ಞರ ಗಮನಿಸಿರುವಂತೆ, ಸಿರಿಯಾ ಮತ್ತು ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಿಂದ ಸೈನ್ಯದ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಅಮೆರಿಕ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದು ಇರಾನ್ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪ್ರಭಾವ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.
ಮುಂದಿನ ಶಾಂತಿ ಸಭೆಯು ಅಮೆರಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ತಾಲಿಬಾನ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಜೆಡ್ಡಾ ಸೌದಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಈ ಸಭೆಗೆ ಅವರು ನಿಯೋಗವನ್ನು ಕಳುಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂದು ಅಫಘಾನ್ ಸರಕಾರ ಹೇಳಿದೆ. ತಾಲಿಬಾನ್ ಈ ಮಧ್ಯೆ, ಜಿಡ್ಡಾ ಸಭೆಯು ಅಬುಧಾಬಿ ಮಾತುಕತೆಗಳ ಮುಂದುವರಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಫಘಾನ್ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯೋಗವನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದಿದೆ. ಯು.ಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಫ್ಘಾನ್ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಅವರು ಶಾಂತಿಗಾಗಿ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅಫ್ಘಾನ್ ಸರ್ಕಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣದ ಕಾರ್ಯ ಯೋಜನೆ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಹೊಸ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ 2 ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹಣವನ್ನು ಭಾರತ ನೀಡಿದೆ. ಯುದ್ಧದಿಂದ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ದೇಶಕ್ಕೆ ಮಾನವೀಯ ನೆರವನ್ನು ಕೂಡಾ ಭಾರತ ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತವು ಶಾಂತಿಯುತ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವನ್ನು ಬಯಸಿದ್ದು, ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಗುಂಪುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಭಾಷಣೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ.
ಲೇಖನ: ಡಾ. ಸ್ಮಿತಾ, ಅಫ್ಘಾನ್-ಪಾಕ್ ಕುರಿತ ವಿಶ್ಲೇಷಕರು