ਤੁਰਕੀ ਦਾ “ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ” ਇਕ ਝੂਠ

ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਨੇ ਸੀਰੀਆ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ, ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇ ਸੀਰੀਆ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਤਿੰਨ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ “ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪੀਸ ਸਪਰਿੰਗ (ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ)” ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਇਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ “ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਸੀਰੀਆ ਵਿਚ ਤੁਰਕੀ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਇਕਪਾਸੜ ਫੌਜੀ ਹਮਲੇ ‘ਤੇ ਡੂੰਘੀ ਚਿੰਤਤ ਹੈ।” ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਰਕੀ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਖਿਲਾਫ਼ ਲੜਾਈ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਵਰਤਣ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਵਿੱਚ ਬੋਲਦਿਆਂ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਐਰਡੋਗਨ ਨੇ ਉੱਤਰੀ-ਪੂਰਬੀ ਸੀਰੀਆ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਅਰਪਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਇੱਕ “ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰ” ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਤੁਰਕੀ, ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀਰੀਆ ਤੋਂ 20 ਲੱਖ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਵਸੇਬਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜ਼ੋਨ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਸੀਰੀਆ ਦੀ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਇਕਪਾਸੜ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾਲ ਸੀਰੀਆ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ’ ਤੇ ਉਲੰਘਣ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਤ-ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ। ਸੈਨਾ ਬਲ ਦੀ ਇਕਪਾਸੜ ਵਰਤੋਂ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਸੰਵਾਦ ਉੱਤੇ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਹੈ।

ਇਹ ਕੋਈ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਵਾਲੇ ਮੈਂਬਰ-ਰਾਜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਇਕਪਾਸੜ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜੁਲਾਈ 1974 ਵਿਚ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਨੇ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਨਵੰਬਰ 1974 ਵਿਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਂਸਭਾ ਨੇ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਦੀ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਮਤਾ 3212 ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਅਤੇ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਤੋਂ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਰਿਸ਼ਦ ਨੇ 13 ਦਸੰਬਰ 1974 ਨੂੰ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਮਤਾ 365 ਨੂੰ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ-ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਜ਼ਰੀਏ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕੀਤੀ। ਕਬੀਲੇਗੌਰ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇ ਤੱਕ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੈਨਾ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਿਆਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੇ ਮਤਾ 365 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।

ਇਸ ਵਾਰ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਇਕਪਾਸੜ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗੈਰ-ਰਾਜ ਅੱਤਵਾਦੀ ਅਦਾਕਾਰਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਹੈ। ਸੀਰੀਆ ਵਿਚ ਸਾਲ 2011 ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਹਿੰਸਕ ਟਕਰਾਅ ਨੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਗੈਰ-ਰਾਜ ਅੱਤਵਾਦੀ ਅਦਾਕਾਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਆਫ਼ ਇਰਾਕ ਅਤੇ ਲੇਵੈਂਟ (ਆਈ.ਐਸ.ਆਈ.ਐਲ) ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਾ’ ਏਸ਼ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਤੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ।

ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਘੋਸ਼ਿਤ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਯੂਨੀਅਨ ਪਾਰਟੀ ਜਾਂ ਪੀ.ਵਾਈ.ਡੀ. ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪੀਪਲ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਯੂਨਿਟ ਜਾਂ ਵਾਈ.ਪੀ.ਜੀ. ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਰਕੀ, ਕੁਰਦਿਸਤਾਨ ਵਰਕਰਜ਼ ਪਾਰਟੀ ਜਾਂ ਪੀ.ਕੇ.ਕੇ. ਦਾ “ਸੀਰੀਆਈ ਓਫ਼ਸ਼ੂਟ” ਮੰਨਦਾ ਹੈ। 1984 ਤੋਂ ਪੀ.ਕੇ.ਕੇ. ਕੁਰਦਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਧਿਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤੁਰਕੀ ਰਾਜ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਪੀ.ਕੇ.ਕੇ. ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਟਕਰਾਅ ਦੌਰਾਨ ਵਾਈ.ਪੀ.ਜੀ. ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਅਲ-ਕਾਇਦਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਲ ਨੂਸਰਾ ਫਰੰਟ ਦੁਆਰਾ ਸੀਰੀਆ ਦੀ ਕੁਰਦ ਆਬਾਦੀ ਵਿਰੁੱਧ ਕੀਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਾਈ.ਪੀ.ਜੀ. ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਫੋਰਸਿਜ਼ ਜਾਂ ਐਸ.ਡੀ.ਐਫ. ‘ਤੇ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਆਈ.ਐਸ.ਆਈ.ਐਲ. ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਲ 2015 ਤੋਂ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

“ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪੀਸ ਸਪਰਿੰਗ” ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਆਪਣੇ ਵਾਜਬ ਜਾਇਜ਼ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਚਾਰਟਰ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੇ ਮਤੇ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਚਾਰਟਰ ਦੇ ਆਰਟੀਕਲ 51 ਵਿਚ ਸਯੁੰਕਤ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਿਆਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਰਿਸ਼ਦ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ “ਤੁਰੰਤ ਰਿਪੋਰਟ” ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਾਰਵਾਈ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ 10 ਅਕਤੂਬਰ 2019 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੈਠਕ ਦੌਰਾਨ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ, ਰੂਸ, ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਦੁਆਰਾ ਸੈਨਿਕ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਬਜਾਏ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਸੱਦੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਸੀਰੀਆ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਇਕਪਾਸੜ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਸਮਰਥ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇਕ ਅਣਵਰਧਿਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਨਾਕਾਮੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ।

ਸਕ੍ਰਿਪਟ: ਸ੍ਰੀ ਅਸੋਕ ਮੁਕੇਰਜੀ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ
ਅਨੁਵਾਦਕ- ਸਿਮਰਨਜੀਤ ਕੌਰ